آقای مهدوی کنی گفته که نظارت مجلس خبرگان به این معنی است که از رهبری در مقابل همجمه ها حراست کند

محمدرضا مهدوی کنی، رئیس مجلس خبرگان نظارت این مجلس بر رهبر را حراستی خوانده و گفته که معنی آن این است که "نگذاریم کارهای خلاف در مملکت واقع شود یا حملاتی واقع شود یا ایشان مورد هجمه قرار بگیرد، خود ما باید سینه‌ها را سپر کنیم و حفظ کنیم که (رهبر) تنها به میدان نیاید و صحبت کند."

به گزارش وبسایت خبر آنلاین، آقای مهدوی کنی وظایف خبرگان را تشخیص رهبر و نظارت بر کار رهبر دانسته و گفته که این نظارت "نظارت حراستی" است یعنی "مراقبتی که منشاء حفظ رهبری باشد."

آقای مهدوی کنی در جمع اعضای حزب موتلفه تاکید کرده که در مجلس خبرگان خطاب به نمایندگان این مجلس گفته که "شما باید از جایگاه رهبری حراست کنید."

برخی از منتقدان حکومت می گویند که براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی، یکی از وظایف مجلس خبرگان رهبری نظارت بر کار رهبر جمهوری اسلامی و در صورت لزوم، انتقاد، استیضاح و حتی برکناری اوست در حالیکه در حال حاضر، اعضای این مجلس، با اندک استثنائاتی، وظیفه خود را حمایت بی چون و چرا از رهبری می دانند.

نامزدهای عضویت در مجلس خبرگان رهبری نیز باید به تایید شورای نگهبان برسند که اعضای متنفذ آن را رهبر جمهوری اسلامی منصوب می کند.

رئیس مجلس خبرگان برای توضیح منظورش، نظارت استطلاعی و استصوابی را نیز شرح داده و گفته که وظیفه خبرگان این نوع نظارت ها بر رهبر نیست.

به گفته آقای مهدوی کنی، "اگر نظارت استصوابی باشد، معنایش این است که رهبر هر کاری که می‌خواهد بکند باید بیاید از ما اجازه بگیرد. اول باید بیاید بگوید، آقایان خبرگان، اجازه می‌دهید من این کار را بکنم؟ این سخنرانی را بکنم؟ هر روز باید بیاید و اجازه بگیرد. یعنی واقعاً رهبر یک کشور باید دائم اجازه بگیرد؟ مسلماً این طور نیست. یک مسئله هم استطلاعی است، یعنی ما برویم دنبال کار ایشان و تمام کارهای ایشان را زیر و رو کنیم که شما چه کار می‌کنید و چه کار نمی‌کنید؟ و کارهای شما چیست؟ به نظر من هر دوی اینها به این معنا درست نیست."

با این توضیحات رئیس مجلس خبرگان تاکید کرده که "ممکن است عده‌ای کارهای خلاف کنند و به رهبری صدمه بزند. باید جلوی اینها را بگیریم تا رهبری حفظ شود. بنابراین ما باید از جایگاه رهبری حراست کنیم."

مخالفت رهبر ایران با نحوه نظارت خبرگان

اواخر سال گذشته عباس نبوی روحانی نزدیک به محمدتقی مصباح یزدی، عضو بانفوذ مجلس خبرگان رهبری در ایران گفته بود که آیت الله خامنه ای به طور "مکتوب" به اعضای این مجلس اعلام کرده است که اجازه دخالت آنان در مورد جزئیات عملکرد خود را نمی دهد.

آقای نبوی به نقل از آیت الله خامنه ای گفته بود: "اگر بر شرایط (رهبری) خدشه‌ای وارد شد، بیایید مشخص کنید و معلوم شود آنهایی که مدعی هستند راه انحراف می‌روند یا اینکه به شرایط رهبری خدشه‌ای وارد شده است."

وی در ادامه نقل قول خود از نامه آیت‌الله خامنه ای خطاب به مجلس خبرگان گفته بود که: "اگر (شرایط رهبری) باقی هست آن وقت در مورد خرده‌ریز‌ها نمی‌پذیرم که شما وارد جزئیات شوید... اینکه بگویید شرایط هست و کاملا وجود دارد، اما ما می‌خواهیم درباره این موارد که مثلا چرا این آقا را به فلان سمت برگزیدید و چرا به فلانی اجازه داده‌اید (بررسی کنیم)، نمی‌شود."

شماره تابستان ۱۳۸۵ مجله حکومت اسلامی، در همین زمینه از اکبر هاشمی رفسنجانی نقل کرده است: "مجلس خبرگان فرضش بر این بود که هر چیزى که به رهبرى مربوط مى شود را پیگیرى کند، مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام، صدا و سیما، نیروهاى مسلح و هر چه که تحت امر رهبرى است . اینها به مجلس خبرگان فراخوانده شوند و گزارش کارهاى خودشان را به خبرگان بدهند و خبرگان هم سؤال کنند و آنها هم توضیح بدهند و احیاناً اگر اشکال و ایرادى هم بود، در همان جلسه مطرح شود تا همه در جریان قرار بگیرند، این به صورت قانون در آمد."

در ادامه این نقل قول آمده است: "اما وقتى بعضى از این نهادها دعوت شدند که در جلسه خبرگان حضور پیدا کنند تا گزارش عملکردهاى خودشان را بدهند، دفتر رهبرى مانع حضور آنها در خبرگان شد و اظهار داشتند که رهبرى نظرشان این است که این موضوع جزء وظایف خبرگان نیست."

به نوشته شماره پاییز ۱۳۸۵ مجله حکومت اسلامی، احمد جنتی دبیر شورای نگهبان نیز در زمینه مخالفت رهبر با نظارت بر زیر مجموعه های خود گفته است: "نظر عده زیادى از اعضاى خبرگان بر این بود که باید هیأت تحقیق در نهادهاى زیر نظر مقام معظم رهبرى تحقیق و بررسى کند که آیا درست اداره مى شوند یا نه؟... نظر اکثریت بر این بود. تا این که موضوع را با مقام معظم رهبرى در میان گذاشتیم. چندین جلسه صحبت شد، ایشان با این نظر موافق نبودند."

آقای جنتی ادامه داده است: "در مورد نیروهاى مسلح فرمودند: اصلاً حرفش را نزنید، براى این که در نیروهاى مسلّح امکان این که کسى تحقیق و سؤال کند، نیست. نیروهاى مسلّح جاى این حرف ها نیست. مگرمى شود کسى در میان نیروهاى مسلح وارد شود و راجع به مسائلى ایجاد شبهه کند؟ در این صورت فرمانده نمى تواند کار کند. به هر حال طى دو ـ سه جلسه اى که با ایشان داشتیم و بحث هاى زیادى شد، با این موضوع مخالفت کردند."

مجلس خبرگان، طبق اصل ۱۰۷ قانون اساسی ایران، وظیفه "تعیین رهبر" جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و طبق اصل ۱۱۱ می تواند در صورت عدم انجام "وظایف قانونی" رهبر ایران یا پی بردن به فقدان شرایط رهبری در وی، او را از سمت خود برکنار کند.

شرایط رهبری در ایران، طبق اصل ۱۰۹ شامل "صلاحیت علمی" (فقهی)، "عدالت و تقوای لازم" و "بینش صحیح سیاسی و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، مدیریت و قدرت کافی" می شود.